Pompy ciepła są coraz powszechniej używane do ogrzewania domów jednorodzinnych i innych budynków użytkowych, Jest to ekologiczne rozwiązanie obniżające wysokość rachunków płaconych w sezonie grzewczym. Wiele osób wciąż jednak zastanawia się nad zakupem i montażem pompy w swoim domu, a odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania z pewnością pomogą rozwiać ich wątpliwości.
1. Co to są pompy ciepła i jakie ich rodzaje rozróżniamy?
Przez to pojęcie rozumiemy nowoczesne urządzenie ogrzewające pomieszczenia z wykorzystaniem energii skumulowanej w gruncie, zbiornikach wodnych, wodach podziemnych lub powietrzu. Rozróżniamy więc trzy podstawowe rodzaje pomp ciepła:
- gruntowe, czerpiące energię cieplną z gruntu, nazywaną energią geotermalną, gdzie na głębokości 1,5 m nie spada ona zazwyczaj poniżej 0 stopni Celsjusza;
- powietrzne, pobierające do ogrzewania energię z atmosfery na zewnątrz budynku, mogące nie tylko ogrzewać, ale i schładzać pomieszczenia w upalne dni, działając podobnie, jak klimatyzacja;
- wodne, dla których źródłem energii cieplnej są wody gruntowe, stojące lub płynące, np. zbiorniki wodne w pobliżu domu, najlepiej o temperaturze od 5 do 8 stopni Celsjusza, a ten rodzaj pomp ciepła najlepiej nadaje się do ogrzewania podłogowego.
2. Z jakich elementów składa się pompa ciepła?
Pompa ciepła zbudowana jest z wielu, ściśle współpracujących ze sobą elementów, takich jak parownik, nazywany wymiennikiem ciepła, skraplacz i zawór rozprężny. Pompa ciepła może występować w wersji split, złożonej z dwóch oddzielnych modułów połączonych przewodami, jednego montowanego na zewnątrz i drugiego wewnątrz budynku.
Używane są także pompy typu monoblok, których wszystkie elementy mieszczą się w jednej, kompaktowej obudowie montowanej na zewnątrz budynku, a do środka są poprowadzonej jedynie przewody łączące ją z instalacją grzewczą.
3. Na jakiej zasadzie działa pompa ciepła?
Zasada działania pompy ciepła zależy od jej rodzaju, lecz definiując to w najprostszy sposób, można powiedzieć, że przypomina to nieco odwrotność zasady działania urządzeń chłodniczych. Pompa ciepła pobiera energię cieplną z otoczenia, przekazując ją do wnętrza budynku, a proces przebiega w kilku krokach:
- krok 1 – czynnik chłodzący, mający postać cieczy, trafia do parownika, tam zostaje ogrzany np. przez powietrze tłoczone z zewnątrz i odparowuje w postać gazu o niskim ciśnieniu;
- krok 2 – gaz przechodzi do sprężarki mającej zwiększyć jego ciśnienie, co jednocześnie podnosi jego temperaturę;
- krok 3 – pogrzany gaz trafia do skraplacza, czyli wymiennika ciepła, oddaje ciepło do wody znajdującej się w instalacji grzewczej i cały proces zaczyna się od nowa.
4. Jak dobrać pompę ciepła do swoich potrzeb?
Moc grzewcza pompy ciepła powinna być zawsze indywidualnie dobierana do potrzeb użytkowników, dlatego jest to zadanie dla specjalistów w tej dziedzinie. Dobierając odpowiedni model pompy, biorą pod uwagę takie czynniki jak:
- powierzchnia budynku wymagającą ogrzania;
- ilość zamieszkujących czy pracujących w nim osób;
- ocieplenie zewnętrzne budynku;
- zużycie wody przez mieszkańców lub użytkowników budynku;
- średnią roczną temperaturę zewnętrzną w danym regionie.
5. Czy z pomocą pompy ciepła można efektywnie ogrzać dom?
Efektywność pracy pompy ciepła to kolejne często zadawane pytanie potencjalnych użytkowników, którzy zastanawiają się, czy będzie można z ich pomocą odpowiednio ogrzać dom. Efektywność zależy od wielu czynników, między innymi od temperatury tzw. górnego źródła ciepła, czyli temperatury instalacji w budynku.
Właśnie dlatego zalecany jest montaż kilku rodzajów ogrzewania, podłogowego, ściennego lub specjalnych grzejników niskotemperaturowych. Istotna jest też różnica między górnym a dolnym źródłem ciepła, im współczynnik ten jest niższy, tym lepiej, oraz warunki atmosferyczne panujące na zewnątrz.
6. W jaki sposób można zasilać pompę ciepła?
Decydując się na zakup i montaż pompy ciepła, należy pamiętać, że do pracy potrzebuje ona zasilania energią elektryczną. Dlatego, aby nie powodować zbyt dużego zużycia prądu i ewentualnego wzrostu rachunków, warto zawczasu pomyśleć o jednoczesnym montażu na dachu budynku wydajnej instalacji fotowoltaicznej.
7. Czy pompa ciepła jest głośna i trudna w obsłudze?
Na oba to pytania możemy odpowiedzieć, że nie. Pompy ciepła, zwłaszcza najczęściej używane modele typu split, nie generują wysokiego poziomu hałasu, ponieważ wszystkie odpowiedzialne za to elementy znajdują się w jednostce umieszczonej na zewnątrz ogrzewanego budynku.
Jeśli zaś chodzi o obsługę pompy, to jest ona wręcz banalnie prosta, odbywa się za pomocą intuicyjnego, elektronicznego panelu sterującego, można wręcz powiedzieć, że nowoczesne pompy ciepła bezobsługowe.
8. Jaka jest żywotność pracy pompy ciepła?
Produkowane obecnie pompy ciepła, szczególnie modele najbardziej znanych, renomowanych marek, są urządzeniami o wysokiej jakości, uznawanymi za jedne z najbardziej trwałych i bezawaryjnych, oczywiście przy przestrzeganiu zalecanych przez wytwórcę zasad eksploatacji.
Odpowiednio użytkowana pompa, poddawana regularnym przeglądom i zabiegom konserwacyjnym, powinna bezproblemowo służyć nawet 25 lat, a żywotność niektórych modeli, według wskazań producentów, może sięgać aż 40 lat.
9. Ile czasu zajmuje montaż pompy ciepła i czy można przeprowadzić go samodzielnie?
Montaż pompy ciepła nie jest prostym zadaniem i zajmuje, w zależności od wybranego modelu, nawet 2-3 dni. Rozpoczyna go zawsze audyt budynku, gdzie będzie używana, sprawdzenie pod kątem technicznym, czy się do tego nadaje.
Samodzielny montaż zakupionej pompy ciepła nie jest zalecany, zresztą nie posiadając odpowiednich uprawnień, można zamontować tylko pompy typu monoblok. Lepiej zlecić to zadanie firmie wyspecjalizowanej w tego typu usługach, korzystającej z pomocy wykwalifikowanych fachowców z uprawnieniami, co daje gwarancję prawidłowego wykonania wszystkich prac i w pełni wydajnej pracy urządzenia.
10. Czy pompa ciepła może chłodzić pomieszczenia i podgrzewać wodę?
Możliwość chłodzenia powietrza w pomieszczeniach w upalne dni dają pompy ciepła wyposażone w tę przydatną funkcję, chłodzenia pasywnego lub aktywnego, dzięki czemu działają podobnie jak klimatyzator.
To praktyczne urządzenie, także w zależności od wybranego modelu, można również używać do podgrzewania wody używanej w gospodarstwie domowym. Nadaje się ona do wielu celów, lecz trzeba wziąć pod uwagę fakt, że maksymalna temperatura wody podgrzanej przez pompę sięga 55-60 stopni Celsjusza.
